## مشروعیت و ارزش افزوده نظریه - اضافه کردن یک عامل یا متغیر نظریه‌پردازی نیست. - یک نظریه می‌بایست نظریه‌های دیگر را به لحاظ منطقی، تجربی، هستی‌شناسی نقد نماید. - نظریه جدید راهکارهای جدیدی را جایگزین کند. ## عوامل موثر در ارزیابی نظریه 1. چه چیزی در آن جدید است؟ 2. آیا نحوه **عمل** سیستم‌های اطلاعاتی تحت‌تاثیر قرار می‌دهد؟ 3. آیا از منطق زیربنایی محکمی برخوردار است؟ 4. آیا دارای جامعیت است؟ 5. آیا به نحوه دقیق به رشته تحریر در آمده است؟ 6. آیا در زمان مناسب ارائه شده است؟ 7. آیا توجه تعداد زیادی را به خود جلب کرده است؟ ## معیارهای یک نظریه خوب (باچارْش) 1. **مطلوبیت** ![[WIN_20250311_08_56_38_Scan.jpg]] 2. **ابطال‌پذیری** ![[WIN_20250311_08_56_46_Scan.jpg]] مطلوبیت یک قید معقولانه است. اما ابطال‌پذیری ممکن‌است در وهله اول ممکن است نامعقول به نظر آید ولی نظریه باید به عنوان جست و جوی حقیقت باشد. ## نظریه و شبه‌ نظریه - صرفاً بازنمایی داده‌ها نظریه نیست. (منابع اولیه) - استفاده از منابع و مآخذ به تنهایی نظریه نیست. (منابع ثانویه) ## طبقه‌بندی انواع نظریه‌ها در حوزه سیستم‌های اطلاعاتی (گریگور) انواع نظریه‌ها: 1. نظریه‌های توصیفی (description) 2. نظریه‌های تبیینی یا تشریحی (explenation) 3. نظریه‌های پیش‌بینی (prediction) 4. نظریه‌های تبیینی/پیش‌بینی 5. نظریه‌های طراحی و اقدام سری اول نظریه‌ها: توصیفی ![[WIN_20250311_09_26_08_Scan.jpg]] - نظریه‌های توصیفی تاکید به سوال‌های What دارند و روابط علّی برای آن‌ها کمتر اهمیت دارد. --- سری دوم نظریه‌ها: تبیینی ![[WIN_20250311_09_35_13_Scan.jpg]] نظریه‌های تبیینی به سوال‌های How تاکید دارند و روابط علّی برای آن‌ها بیشتر اهمیت دارد.